Турккăлла вĕренетĕп 2013-03-19

Ĕнер тăваттăмĕш урокччĕ. Нумай вĕрентĕмĕр. Тема ыйтусемпе хуравсемччĕ.


Калаçнă чухне пĕлтерĕшлĕ сăмахсене пĕлни лайăх. Уйăхсем, эрне кунĕсем, ку, çак, кунта, ăçта тата ыттисем те кирлĕ. Ак кунта турккăлла уйăхсем:

Aylar	Уйăхсем
ocak	кăрлач
şubat	нарăс
mart	пуш
nisan	ака
mayıs	çу
hazıran	çĕртме
temmuz	утă
ağustos	çурла
eylül	авăн
elim	юпа
kasım	чӳк
aralık	рăштав

Уйăхсем турккăлла латтинлисемпе арапсене кăсăк хутăштарни. Юрать, уйăхсем хыççăн эрне кунĕсене пăхар:

Haftanın günleri	Эрне кунĕсем
pazartesi	тунтикун
salı	ытларикун
çarşamba	юнкун
perşembe	кĕçерникун
cuma	эрнекун
cumartesi	шăматкун
pazar	вырсарникун

Ак кунта вăхăт пайланакан сăмахсен чи кирлисем:

zaman	вăхăт
dakika	минут
saat	сехет
gün	кун
hafta	эрне
hafta sonu	кану кунĕсем
ay	уйăх
yıl	çул

Хăçан ыйтнипе хуравлани

Хăçан турккăлла "ne zaman" пулать.  Чăвашла пекех турккăлла тăтăшах вырăн вĕçлев усă кураççĕ:

ne zaman	хăçан
mayısta	çу уйăхĕнче (майра)
2008-de (iki bin sekizde)	2008-мĕш çулта

Пулăслахри вăхăт урăхла. Чăвашли туху вĕçлевĕ турккăлли вырăн вĕçлевĕ пулать:

ne zaman	хăçан
iki dakikada	икĕ минутран

Урăх усăллă вăхăт сăмахĕ-пуплевĕ:

ne zaman	хăçан
bugün	паян
dün	ĕнер
yarın	ыран
bu hafta	ку эрне
geçen hafta	иртнĕ эрне
gelecek hafta	çитес эрне

Танлаштаруллă вăхăт

Танлаштаруллă вăхăт вăл релятивлă вăхăт, конкретлă мар, вăхăта урăх вăхăтпа танлаштарса пĕлтерни: икĕ уйăх каялла, виçĕ минутрат...